با بالارفتن قیمت داروها و مکمل های تغذیه ای تعداد سودجویان قاچاق دارویی نیز افزایش یافته است. گزارشات نشان میدهد از هر 10 محصول پزشکی 1 عدد از آن ها جعلی یا غیراستاندارد است. این رقم در سطح جهانی آماری نزدیک به 13 درصد را از آن خود کرده است و این، زنگ خطری برای کشورهای جهان سومی و کشورهایی با درآمد متوسط و کم می باشد. این خبری نگران کننده است برای افرادی که مجبور به خرید داروهای خاص با قیمت های بالا هستند. دست دلال ها و بازار سیاه در خرید و فروش داروهای قاچاقی در این موارد باز است. اما آیا راهی برای تشخیص قطعی و دقیق داروی اصل از تقلبی وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال ادامه ی مقاله را بخوانید.
داروهای تقلبی چه ویژگی هایی دارند؟
داروهای تقلبی عموما در ظاهر و بسته بندی مشابه داروهای اصل هستند و به سختی میتوان تقاوتی میان آن ها پیدا کرد. داروی تقلبی به دلیل نحوه ی ذخیره سازی غلط دارو، فورمولاسیون تقلبی و گذشتن از تاریخ انقضای آن تاثیری که باید را بر بدن نمیگذارد. این تقلبات در مقدار دوز، کیفیت مواد اولیه و روش تولید داروها صورت میگیرد و بیشتر داروهای قاچاقی و بدون مجوز واردات، تقلبی هستند و مصرف آن ها همراه با بروز عوارض آلرژیک، تشنج و عوارض جسمی و روحی برگشت ناپذیر می باشد.
داروهای تقلبی ممکن است:
-دوز مصرفی مناسب نداشته باشد.
-حاوی مواد سمی باشد.
-فورمولاسیون شیمیایی دارو تقلبی باشد و با عوارض جانبی شدیدی همراه باشد.
-مراحل بسته بندی، آماده سازی، کنترل کیفی و حمل و نقل را رعایت نکرده باشد.
-در بسته بندی تقلب کرده باشند و داروی داخل بسته با نوشته ی روی آن همخوانی نداشته باشند.
قطعی ترین راه برای تشخیص انواع داروهای تقلبی در اشکال مختلف (آمپول، قرص و…) آنالیز شیمیایی مواد سازنده ی آن است. انجام این کار فقط در آزمایشگاه ها توسط متخصص امکان پذیر است. از آنجایی که تجهیزات و زمان کافی برای بررسی به موقع یک دارو در اختیار یک مصرف کننده ی معمولی نیست، آیا راه حل سریع تری برای تشخیص داروی تقلبی از اصل وجود دارد؟
بهترین راه برای تشخیص داروهای تقلبی چیست؟
اولین راه تشخیص اصالت دارو، توجه به نشان اصالت کالای آن می باشد:
لیبل اصالت کالا برچسب زرد رنگی است که اطلاعات ضروری یک کالا یعنی تاریخ تولید و انقضای کالا بر روی آن درج شده که به همراه یک بارکد و کد عددی 16 رقمی قابل رهگیری می باشد. وجود این برچسب بر روی هر کالایی نشان دهنده ی تایید آن از سوی سازمان غذا و دارو می باشد. با ارسال کد 16 رقمی به سامانه پیامکی 20008822 یکی از پیامک های زیر را ممکن است دریافت کنید:
پیام تایید اصالت کالا:
در صورتی که اصالت کالای مورد نظر در سازمان غذا و دارو تایید شده باشد، پیامکی مبتی بر تایید اصالت داروی شما دریافت خواهد شدو
پیامک انقضاء تاریخ مصرف:
در صورتی که پیامکی مبتنی بر این محتوا را دریافت کردید، از مصرف آن خودداری نمایید. آن را از دسترس خارج کرده و یا به داروخانه برگردانید.
پیامک کد تقلبی:
در صورتی که کد اصالت داروی شما تقلبی باشد با این پیام «این کد تقلبی می باشد» مواجه میشوید. در صورت مشاهده ی این پیام از مصرف دارو خودداری نمایید.
پیامک کنترل مجدد کد:
اگر لایه ی اسکرچ پوشاننده ی کد اصالت کالای شما خراشیده یا تغییر کرده باشد ممکن است کد اصالت داروی شما قبلا در سامانه کنترل شده باشد. در این صورت با پیامی چون « اصالت فرآورده قبلاً توسط سامانه/دستگاه دیگری کنترل‌شده است» روبه رو خواهید شد. در صورت مشاهده ی این پیام به منظور جلوگیری از هر نوع سوء استفاده ای از خرید و مصرف آن بپرهیزید.
پیامک جمع آوری دارو:
بعضی داروها ممکن است به دستور سازمان غذا و دارو از بازار فروش جمع آوری شده باشند. در صورت دیدن این پیام از مصرف دارو خودداری فرمایید.
بنابراین تنها در صورتی که پیام اصالت داروی شما از سوی سازمان غذا و دارو تایید شود مجاز به مصرف دارو می باشد.
سایر نکات مهم در تشخیص اصالت کالا:
- توجه به بسته بندی دارو گام موثری برای تشخیص داروی تقلبی میباشد. در صورت مشاهده ی هر نوع فشردگی و پارگی بسته بندی، خراش در لیبل های اصالت، تغییر رنگ و سایز فونت ها، هر گونه تفاوت ظاهری و سایزی با داروی سری قبل میتواند نشانه ی یک داروی تقلبی باشد.
- هیچ ارزانی بی دلیل نیست! از خرید داروهایی که با قیمت پایین تر از قیمت بازار عرضه میشوند خودداری فرمایید. در صورتی که با کاهش ناگهانی قیمت دارویی مواجه شدید، از خرید و مصرف آن بپرهیزید. داروها را تنها از داروخانه ها تهیه کنید.
- هر نوع تغییر در سایز، قوام و شکل نامتعارف دارو، آسیب دیدگی ویال و درب، تورم لکه دار و پودر شدن قرص یا ترک در قرص نشان دهنده تقلبی بودن دارو می باشد.
- در صورت مشاهده ی هر گونه عوارض جانبی غیرمنتظره یا آلرژی به پزشک مراجعه کنید. به میزان اثربخشی دارو دقت کنید. اگر مقدار اثربخشی دارو در مقایسه با قبل کمتر شده است، به اصالت دارو باید شک نمایید.
- تمام داروها باید تاریخ تولید و انقضاء داشته باشند. در صورتی که تاریخ انقضاء و تولید بر روی بسته درج نشده باشد یا تاریخ درج شده بر روی بسته و بروشور متفاوت است از مصرف آن خودداری نمایید.
- به آدرس شرکت سازنده دقت نمایید. شرکتهای تولید دارو، آدرس، شماره تماس و ایمیل خود را در بسته بندی و بروشور داروهای خود درج میکنند. شرکت های جعلی از هیچ گونه اطلاعات تماس و آدرس از خود بر جا نمیگذارند پس از معتبر بودن شرکت و برند داروی خود مطمئن شوید.
- از خرید داروهای مکمل، تقویتی برای بدن سازی، داروهای لاغری و چاق کننده، داروهای محرک جنسی و ویتامین ها، از سایت های ناشناخته و نامعتبر جدا خودداری نمایید. عوارض مصرف داروهای تقلبی ممکن است جبران ناپذیر و مرگ بار باشند.
کلام اخر:
شما با مراجعه به مراکز معتبر خرید و فروش آنلاین داروها و داروخانه ها، از خطرات مصرف داروهای تقلبی در امان مانده و دست دلالان و قاچاقچیان داروها را کوتاه میکنید. در صورت مشاهده ی هر گونه تقلب در داروی خریداری شده آن را به داروخانه برگردانده یا آن را به سازمان غذا و دارو اطلاع رسانی نمایید. امیدواریم با نوشتن این مقاله و نکات گفته شده در این مقاله گامی در جهت آگاهی هم وطنان خود نهاده باشیم.
